20 Tháng Năm, 2024

Giaiphaplamgiau.com

ài chính, kinh doanh – Marketing, quản trị, luật kinh tế

Chân dung gia tộc dầu mỏ khét tiếng từng khiến cả nước Mỹ “khiếp sợ”, Tổng thống phải “kiêng dè” và nắm trong tay từ cây xăng cho tới ngân hàng

Nếu bạn chỉ một lần đổ xăng hay giao dịch tại ngân hàng JP Morgan Chase hoặc đơn giản là bước đi trên đường phố New York của nước Mỹ, bạn đều sử dụng dịch vụ của gia tộc Rockefeller. Gia tộc này nắm quyền kiểm soát từ cây xăng cho tới ngân hàng và khiến cả nước Mỹ “khiếp sợ”.

Kiểm soát thị trường dầu mỏ

Gia tộc Rockefeller bắt đầu khẳng định tên tuổi từ năm 1870, khi John David Rockefeller (sinh năm 1839) sáng lập công ty dầu mỏ Standard Oil. Ông không chỉ được xem là người đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp dầu mỏ mà còn là một trong những người giàu nhất lịch sử nhân loại với tài sản sở hữu khoảng 3 tỷ USD đầu thế kỷ 20, tương đương hơn 663 tỷ USD so với giá trị đồng USD năm 2007 (theo cách tính của Forbes).

Là một người gốc Đức nhập cư vào Mỹ, để kiếm sống, John Rockefeller đã phải bươn trải qua rất nhiều ngành nghề kinh doanh. Ở tuổi 20, khi nội chiến Mỹ xảy ra, ông nhanh chóng thành lập công ty cung cấp đồ ăn cho các quân nhân và kiếm được 250.000 USD sau khi nội chiến kết thúc.

Mặc dù công ty cung cấp đồ ăn cho quân đội vẫn hoạt động tốt, John Rockefeller sớm nhận ra ngành công nghiệp dầu mỏ sắp bùng nổ tại Mỹ. Năm 1865, ông rút tiền ra khỏi công ty đối tác để đầu tư vào một nhà máy lọc dầu. Và tới năm 1870, ông chính thức thành lập công ty Standard Oil.

Đối mặt với cạnh tranh gay gắt, mục tiêu mà John Rockefeller đặt ra là bằng mọi cách phải “đè bẹp” các mỏ dầu nhỏ ở Trung Đông để giành thế độc quyền ở Cleveland. Bằng cách nào đó, ông đã “đi đêm” thành công để thuyết phục phía đường sắt giảm giá vận chuyển cho mình và giành lợi thế vượt trội.

Tuy nhiên, kế hoạch này tai tiếng đến mức nó được gọi là “cuộc tàn sát Cleveland”. Khi “cuộc tàn sát” kết thúc vào tháng 4/1872, công ty Standard Oil của Rockefeller đã kiểm soát tới 25% ngành công nghiệp dầu mỏ của nước Mỹ.

Từ Cleveland đến các địa hạt còn lại của nước Mỹ, Standard Oil tiếp tục mở rộng thế độc quyền kiểm soát thị trường dầu mỏ. Năm 1877, Rockefeller kiểm soát gần 90% công suất lọc dầu của Mỹ. Và đến những năm 1880, Rockefeller đã củng cố thế “gọng kìm” trên thị trường dầu lửa Mỹ và toàn thế giới.

Sợ hãi trước khối tài sản khổng lồ của Rockefeller có thể đe doạ đến nước Mỹ thời đó, Tổng thống Theodore Roosevelt từng lo ngại ông có thể sẽ thành lập một chính phủ ngầm hoạt động ngoài tầm kiểm soát của nước Mỹ. Sau đó, Chính phủ Mỹ kết tội Standard Oil vi phạm luật chống độc quyền, đồng thời ép buộc công ty này phải chia năm xẻ bảy. Đến nay những công ty con như Chevron, ExxonMobil, BP, Amoco và Shell… vẫn tồn tại như một phần của tập đoàn dầu mỏ hàng đầu thế giới.

John Rockefeller qua đời ở tuổi 98, ông có 1 con trai và 4 con gái. Những thế hệ sau này trong gia tộc Rockefeller đều là những doanh nhân hoặc chính trị gia thành đạt. Cháu trai David Rockefeller qua đời năm 2017, là chủ ngân hàng hàng đầu ở New York, người từng trên 20 năm giữ cương vị CEO của Chase Manhattan (nay là một phần của JPMorgan Chase).